BUGÜN DÜNYADA HALA KONUŞULAN EN ESKİ 10 DİL

FABE-TRAVEL-Eski-Diller

BUGÜN DÜNYADA HALA KONUŞULAN EN ESKİ 10 DİL

BUGÜN DÜNYADA HALA KONUŞULAN EN ESKİ 10 DİL 1873 1250 Faruk BUDAK

Dilin evrimi biyolojik evrim gibidir. Nesilden nesile, yavaş bir şekilde gerçekleşir. Dolayısıyla bir dil ile ondan gelişen bir sonraki dil arasında belirgin bir kırılma noktası yoktur. Bu nedenle, bir dilin diğerlerinden daha eski olduğunu söylemek imkansızdır. Hepsi insanlık tarihi kadar eskidir. Aşağıdaki dillerin her birinin, diğer dillerden ayrılan küçük,  özel, eski bir özelliği vardır.

İbranice

İbranice tuhaf bir tezat oluşturur, çünkü esasen MS 400 civarında yaygın olarak konuşulması bırakılmış ve daha sonra tüm dünyadaki Yahudiler için bir ayin dili olarak korunmuştur. Bununla birlikte 19. ve 20. yüzyıllarda Siyonizmin yükselişiyle birlikte İbranice, İsrail’in resmi dili olma yolunda yeniden canlanma sürecinden geçti. Modern versiyonu İncil versiyonundan farklı olsa da, ana dili İbranice olan kişiler, Eski Ahit’te ve onunla bağlantılı metinlerde yazılanları tam olarak anlayabilir. Modern İbranice’yi ilk konuşanların ana dili genellikle Yidiş olduğu için, Modern İbranice birçok yönden bu diğer Yahudi dilinden etkilenmiştir.

Bask Dili

Bask dili, en büyük dilsel gizemdir. İspanya ve Fransa’da yaşayan bazı Bask  toplulukları tarafından ana dil olarak konuşulmaktadır. Ancak herhangi bir Latin Dil Ailesi (Fransızca ve İspanyolca gibi) veya dünyadaki herhangi bir dil ile tamamen alakasızdır. Dilbilimciler on yıllar boyunca bu dilin neyle ilgili olabileceği konusunda varsayımda bulundular, ancak teorilerin hiçbirinin tutar tarafı olmadı. Açık olan tek şey, o bölgede Latin dillerinin gelişinden önce (yani Romalılar, sonunda Fransızca ve İspanyolca’ya dönüşecek olan Latince ile gelmeden önce) var olduğudur.

Tamil Dili

Yaklaşık 78 milyon kişi tarafından konuşulan, Sri Lanka ve Singapur‘da resmi dil olarak tanınan Tamilce, modern dünyaya kadar ayakta kalan tek klasik dildir. Çoğunlukla güney ve doğu Hindistan’a özgü bir dizi dili içeren Dravid dili ailesinin bir parçasını oluşturan Tamil dili, aynı zamanda Tamil Nadu eyaletinin de resmi dilidir. Araştırmacılar, MÖ 3. yüzyıla dayanan Tamil dilinde yazıtlar bulmuşlardır. Yani, Tamilce o zamandan beri sürekli kullanılmaktadır.

MÖ 600 civarında yaygın olarak konuşulması bırakılan ve çoğunlukla ayin dili haline gelen bir başka eski Hint dili olan Sanskritçe’nin aksine, Tamilce gelişmeye devam etti ve şu anda dünyada en çok konuşulan 20. dildir.

Litvanca

Çoğu Avrupa dilinin ait olduğu dil ailesi Hint-Avrupa’dır. Ancak diller muhtemelen MÖ 3500 civarında birbirlerinden ayrılmaya başladılar. Almanca, İtalyanca ve İngilizce gibi düzinelerce başka dile dönüştüler ve hepsi paylaştığı özellikleri yavaş yavaş kaybetti. Bununla birlikte Hint-Avrupa ailesinin Baltık dili kolundan olan, dilbilimcilerin M.Ö.  3500 civarında konuşulduğunu öne sürdükleri bir dil, Proto-Hint-Avrupa (PIE) dedikleri özelliğin çoğunu korudu. Her ne sebeple olursa olsun Litvanca, PIE’den gelen ses ve gramer kurallarını Hint-Avrupa ailesindeki diğer dillerden daha fazla korumuştur. Bu nedenle dünyanın en eski dillerinden biri olarak adlandırılabilir.

FABE-TRAVEL-Eski-Diller-(2)

Farsça

Farsça’yı duymadıysanız günümüzde İran, Afganistan, Tacikistan ve diğer yerler arasında konuşulan bir dildir.

İzlandaca

İzlandaca başka bir Hint-Avrupa dilidir, bu sefer Kuzey German kolundan(Sadece karşılaştırma için belirtmek gerekirse, İngilizce de bir German dilidir, ancak Batı German kolundandır). Pek çok German dili kendini modernize etti ve diğer Hint-Avrupa dillerinin sahip olduğu özelliklerin bazılarını kaybetti (Örneğin, Latince veya Slav dili öğrenmediyseniz muhtemelen böyle bir vaka duymamışsınızdır), ancak İzlandaca çok daha muhafazakar bir şekilde gelişti ve bu özelliklerin çoğunu korudu. Ülkenin 14. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar olan Danimarka yönetimi bile İzlanda dili üzerinde çok az etkiye sahipti ve İskandinav göçmenler ülkeye geldiklerinde de çoğu şey değişmedi. Bu yüzden İzlandaca konuşanlar yüzyıllar önce yazılan destanları kolayca okuyabilirler.

Makedonca

Rusça, Lehçe, Çekçe ve Hırvatçayı içeren Slav dil ailesi, diğer dil ailelerinin yanı sıra diller açısından nispeten gençtir. Kiril ve Metodius dili standart hale getirip, şimdi Eski Kilise Slavcası olarak adlandırılan dili ve bu  dil için bir alfabe yarattığında, ortak ataları olan Ortak Slav’dan (veya Proto-Slav) ayrılmaya başladılar. Daha sonra 9. yüzyılda Slavları Hıristiyanlığa geçirmek için kuzeye gittiklerinde de bu dili kullandılar. Yunanistan’ın hemen kuzeyindeki bir yerden, şu anda Kuzey Makedonya Cumhuriyeti (veya Makedonca  isim anlaşmazlıklarının ardından Makedonya Cumhuriyeti veya FYROM) olarak bilinen yerden geldiler ve Makedonca (çok yakın bir dil olan Bulgarca ile birlikte) bugün Eski Kilise Slavcası’na en yakından ilişkili olan dildir. Makedonya ile Bulgaristan arasındaki karmaşık tarihsel ilişkiyle ilgili yorumların ardından,  tüm karmaşıklıklara rağmen, bölge dışında hakim olan akademik fikir birliği, Bulgarca ve Makedonca olarak bilinen dillerin farklı olduğu yönündedir.

Fince

Fince 16. yüzyıla kadar yazılmamış olabilir, ancak herhangi bir dilde olduğu gibi, bundan çok daha eskilere uzanan bir geçmişi var. Estonca, Macarca ve Sibirya genelindeki azınlık gruplar tarafından konuşulan birkaç küçük dili de içeren Fin-Ugor dil ailesinin bir üyesidir. Buna rağmen, Fince, yüzyıllar boyunca diğer dil ailelerinden Fince’ye uyarlanmış birçok alıntı sözcük içerir. Çoğu durumda Fince, bu alıntı kelimeleri orijinal biçimlerinden daha iyi korumuştur. Örneğin anne kelimesi aiti, artık konuşulmayan Gotça’dan geliyor. Kral anlamına gelen eski Cermen kelimesi olan kuningas, artık herhangi bir Cermen dilinde mevcut değil.

Gürcüce

Kafkasya bölgesi, zor dünya dillerini arayan dilbilimciler için gerçek bir yuva. Üç Güney Kafkasya ülkesinin (Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan) ana dilleri, sırasıyla Hint—Avrupa, Türk dilleri ve Güney Kafkas dilleri olmak üzere tamamen farklı üç dil ailesinden gelmektedir. Gürcüce, en büyük Kartveli dilidir ve eski bir edebi geleneğe sahip tek Kafkas dilidir. Gürcistan’daki azınlıklar tarafından konuşulan sadece dört Kartvel dili vardır ve bunların hepsi dünyadaki diğer dillerden bağımsızdır.

İrlanda Galcesi

İrlanda Galcesi günümüzde sadece İrlanda halkının küçük bir bölümü tarafından anadil olarak konuşulsa da, arkasında uzun bir geçmişi vardır. Hint-Avrupa dillerinin Kelt kolunun bir üyesidir. Şu anda Büyük Britanya ve İrlanda olan adalarda Cermen etkileri gelmeden çok önce vardı. İrlanda Galcesi, İskoç Galcesi ve Manca’nın (Man Adası’nda konuşulan dil) ortaya çıktığı dildir. Ancak İrlanda Galcesi’nin gerçekten bu listede olmasının sebebi, Batı Avrupa dillerinin arasında en eski yerel edebiyata sahip olmasıdır. Avrupa’nın geri kalanı kendi dillerini konuşup Latince yazarken, İrlandalılar bunun yerine kendi dillerinde yazmışlardır.

FABE TRAVEL

error: Bu site korunmaktadır. !!