Beşinci mektubumda bu uzun gezimin özel amaçlarından birini gerçekleştirmeye başlıyorum. Rotam üzerinde yer alan ülkelerdeki UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak kabul edilmiş ve Dünya mirası listesine (World Heritage List) alınmış yerleri ziyaret etmeyi ve bunları da size tanıtabilmek gibi bir hedefim var. Bu, özel koruma altına alınmış yerlerden Hindistan’da ziyaret ettiğim ilk yer Madhya Pradesh Eyaletindeki Bhopal kenti yakınlarında bulunan Sanchi köyünde bulunan Budist Anıtlarıydı.
Sanchi’ye ulaşmak için Bhopal’e gelmek ve buradan her yarım saatte bir kalkan otobüslerle Sanchi’ye geçmek ve burada gecelemek uygun olacaktır. Sakin, sessiz, insanların sizi güler yüzle Namaste dediği şirin bir Hindistan köyü.
Sanchi’deki anıtlar bir çok bilim adamı tarafından Hindistan’daki en eski budist yapıları olarak kabul edilmekte. Budizmin kurumsallaşmasında önemli rol oynayan İmparator Ashoka, MÖ 3üncü yüzyılda köyün hemen yanındaki tüm ovayı gören bir tepede büyük bir stupa (yarım küre şeklindeki budist yapılarına verilen isim) yaptırıyor. Daha sonraki yıllarda da sürekli ilavelerle yeni yapılar ekleniyor.
Aradan geçen uzun yıllar sonra anıtlar 1818’de bir İngiliz subayı tarafından bulunuyor ama restorasyon ve kurtarma çalışmaları için 20nci yüzyılın başlarını beklemek gerekiyor.
Ashoka tarafından inşa ettirilmiş. 37 metre çapında ve 16 metre yüksekliğinde. Kuzey, doğu, güney ve batı yönlerinde torana olarak adlandırılan ve budist sanatının Hindistan’daki en görkemli örneklerinden sayılan taş kabartmalarla işlenmiş. Bu kabartmalarda Gautama Buda’nın yaşamından ve diğer enkarnasyonlarından çeşitli sahneler, onun gerçekleştirdiği mucizeler anlatılıyor.
Tepede daha başka stupalar, yine Ashoka döneminde dikilmiş sütunlar, manastırlar bulunmakta ve kazı işlemlerinin devam etmekte olduğu göze çarpıyor.
Şimdilik bu kadar…
Sevgiyle ve sevgimle kalın hepiniz…
Dr. Faruk BUDAK