Etiyopya Takvimi Neden 7 Yıl Geride?

Etiyopya‘ya seyahat etmek, zamanda yolculuk yapmak gibidir. Etiyopya takvimi dünyanın geri kalanından yedi ila sekiz yıl geride kalan bir takvime sahiptir.

Etiyopya takvimi, haftanın günlerinin isimlendirilmesinden yılın 12 ayına kadar İncil’deki anekdotlarla büyük ölçüde ilişkilidir. Örneğin Ehud olarak adlandırılan haftanın ilk günü, Etiyopya kilisesinin ayin dili olan eski Ge’ez dilinde “ilk gün” anlamına gelir. Ehud’un anlamı, Tanrı’nın gökleri ve yeri yaratmaya başladığı ilk gün olduğu için haftanın ilk günü olarak bu isim seçilmiştir.

Etiyopyalılar, karmaşıklığı nedeniyle takvimi hesaplamak için kullanılan yöntemi Bahere Hasab veya ‘düşünceler denizi’ olarak adlandırıyorlar. Takvim sistemi, Adem ve Havva’nın günahları yüzünden kovulmadan önce Cennet Bahçesi’nde yedi yıl yaşadıkları fikriyle başlar. Tövbe ettikten sonra, İncil’e göre Tanrı, 5.500 yıl sonra onları kurtaracağına söz vermiştir.

Etiyopya Takvimi ve Gregoryen (Miladi) Takvimi Hz. İsa’nın doğum tarihini, hesaplamalar için bir başlangıç noktası olarak kullanır. İki takvim arasındaki fark, bu tarihin belirlenmesinde kullanılan farklı hesaplamalardan kaynaklıdır. Etiyopya Ortodoks Kilisesi, Hz. İsa’nın, Tanrı’nın Adem ve Havva’ya verdiği sözden 5.500 yıl sonra, M.Ö. 7. yüzyılda doğduğuna inanmaktadır.

Miladi takvimin doğuşu

Miladi (Gregoryen) takvim, önceden kullanılan Jülyen takviminde bazı değişiklikler yapan Papa 13. Gregory tarafından 1582’de oluşturuldu. Katolik kilisesinin egemenliği altındaki birkaç ülke, onu ilk tanıtan papanın adını taşıyan Gregoryen takvimini kabul etmek zorunda kaldı. O zamanlar pek çok ülke Jülyen takviminden 11 gün düşmelerini emreden yeni sisteme karşı çıktı. Londra halkı ellerinde “bize 11 günümüzü geri verin” yazan pankartlarla yeni takvimi protesto etmek için sokaklara döküldü. Ülke, 1752 yılına kadar Gregoryen takvimini kabul etmeyi reddetti. Sovyetler Birliği de 1918 yılına kadar reddetti, yeni takvimi kabul ettiklerinde komünist liderlerinin etkisi altında idi. Yunanistan ise 1923’e kadar geçiş yapmayı reddetti.

Sömürge güçlerden ve Roma kilisesinin etkilerinden bağımsız bir ülke olan Etiyopya, gelgitlerden etkilenmedi. Hz. İsa’nın MÖ 7. yüzyılda doğduğunu iddia eden orijinal takvimini korudu ve o yıldan itibaren günleri saymaya başladı. Diğer takvimler ise Hz. İsa’nın MS 1. yüzyılda doğduğuna inanıyordu.

Etiyopya’nın izlediği takvimdeki farklılık nedeniyle ülkenin takvimi günümüzden yedi ila sekiz yıl geride kaldı.

Etiyopya takviminde ayın günleri

Etiyopya Takvimi ‘nde 12’si 30 gün olmak üzere yılda toplam 13 ay vardır. Pagume olarak adlandırılan son ayın beş günü, artık yılda ise altı günü vardır. Buna karşılık, Miladi takvimin ise bir ayda 30 günden az veya fazla olabilen günleri vardır. Bazı farklılıklar, Jül Sezar ve Augustus’un adını taşıyan ve her biri 31 gün olan Temmuz ve Ağustos gibi, adlarını Jülyen takviminde onurlandırmak için taşıyan aylara kralların fazladan gün eklemesinin sonucuydu. Etiyopya Takvimi ’nin dört yıllık artık yıl döngüsü, İncil’i yazan dört havari ile ilişkilidir. Etiyopya takviminde artık yıldan sonraki ilk yıl, John yılı olarak adlandırılır, bunu Matthew yılı ve ardından Mark yılı izler. 6. epagomenal günü olan yıl, geleneksel olarak Luke yılı olarak adlandırılır.

Takvimde kaç ay var?

Etiyopya takviminde 13. ay olan Pagume, “bir yıl hesaplanırken unutulan günler” anlamına gelen Yunanca epagomene kelimesinden gelir. Bu ay, artık yılda beş gün veya altı gündür. Etiyopya takvimine göre bir yıl 365 gün, altı saat, iki dakika, 24 saniyedir. Her dört yılda bir, altı saatin toplamı 24 saate ulaşır ve artık yılda altıncı gün olur. 600 yılda bir, iki dakika ve 24 saniyelerin toplamı tam bir güne denk gelir ve Etiyopyalıların rena mealt ve rena lelit dedikleri yedinci bir günü oluşturur.

Her 600 yılda bir, Aqede adlı eşsiz bir yıldız ortaya çıkar ve güneşi gölgeleyerek tam bir güneş tutulmasına neden olur. Eski Etiyopya kitaplarında anlatıldığı gibi Etiyopyalı seçkinler, günümüz bilim insanlarından çok önce  güneş tutulmalarını biliyorlardı ve ne zaman olacağını tahmin ediyorlardı.

Günümüz Etiyopya takvimi

Günümüzde Etiyopya hala eski takvimini kullanıyor. Ancak gezginler takvim farkı nedeniyle herhangi bir sıkıntı yaşamazlar. Etiyopyalıların çoğu Miladi takvimin farkındadır ve hatta bazıları her iki takvimi de birbirinin yerine kullanır.

Kendi takvim sistemine sahip dünyadaki birkaç ülkeden biri olan Etiyopya, dünyanın geri kalanından farklı günlerde önemli tatilleri kutluyor. Örneğin Etiyopya yeni yıla 1 Ocak’ta değil, 11 Eylül’de giriyor. Etiyopya Takvimi, yabancı gezginlere Yeni Yıl ve Noel şeklinde iki farklı kutlama yapmak için mükemmel bir bahane sunuyor.

FABE TRAVEL