Semerkant Şehrinin Mimari Hazinelerini Keşfetmek

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan, kültürü ve sanatıyla dünya çapında meşhur Özbekistan’ın renkli şehri Semerkant, tarihin birçok sanatçı zihnine ilham kaynağı olmuştur. Şehrin en görkemli anıtlarından bazılarında bir tur atın.

Semerkant adı, Orta Asya’nın derinliklerinde eski İpek Yolu’nu, mavi kubbeleri, parlak renkli çini işçiliğini ve kozmopolit çekiciliği çağrıştırıyor. Bir dizi güzel anıtın korunması sayesinde bugün hala ziyaret edildiğinde deneyimlenebilen romantik bir görüntü…

Bu şehrin mimari mücevherleri, yüzyıllar önce olması gerektiği gibi modern zamanlarda da ziyaretçileri büyüleyerek, zamana, savaşlara ve devrimin etkilerine karşı direnmiştir. Her birinin yerel halkın kalbinde özel bir yeri vardır. Yerel öğretmen Umid Porsaev, “Bu binalar ulusal kimliğimizin bir parçası ve Orta Asya kültüründe oynadığımız rolü göstermeye yardımcı oluyor” diyor. “Atalarımızın kim olduğunu, kim olduğumuzu ve ne olmak istediğimizi hatırlatıyor.”

Gur-i Emir (The Tomb of Emir Timur)

Semerkant ‘ın tarihsel önemini anlamak için en ünlü hükümdarı, ordu fatihi Emir Timur’a bakın. Batı’da Timurlenk adıyla ölümsüzleştirilen Timur, 14. yüzyılda şehri imparatorluğunun başkenti olarak seçmiş, bu sayede şehrin yoğun ilgi görmesini sağlamış ve şehre hazineler kazandırmıştır. Birçok ülkede mirası savaş, vahşet ve fetih olsa da, Semerkant ‘ta aynı zamanda ülkeyi en yüksek seviyeye çıkaran bir hami olarak hatırlanır.

Bu nedenle, tren istasyonundan şehre giden yol üzerindeki ilk büyük tarihi yerlerden birinin, Timur’un torunlarının çoğuyla birlikte gömüldüğü ihtişamlı Gur-i Emir türbesidir. Mezarın parlak dış cephesi ve mavi kubbeleri, bir renk cümbüşüyle olağanüstü görünüyor. İçerdeki türbeler, nişler ve kaligrafiler, dönemin zanaatkar ustalığını göstermektedir.

Timur, fetihleriyle şehre zenginlikler, kitaplar ve daha fazlasını getirdi. Yerel tur uzmanı Aygül Hanım, “Semerkant gerçek bir başkentti ve Timur birçok ülkeyi içeren devasa bir imparatorluğa hükmetti” diye açıklıyor. Mütevazı bir geçmişten geldi ve çok güçlü olmak için yükseldi; şehri bu kadar büyük yapan o idi.”

Registan Meydanı Medreseleri

Art arda gelen hükümdarlar şehri güzelleştirmeye devam ederken, Semerkant ‘ın etkisi kötü şöhretli Emir Timur’dan daha uzun sürmüştür. Registan Meydanı’nda, hem laik hem de dini eğitim binaları olan üç büyük medrese bulunmaktadır. Semerkant, karakteristik özelliği olan çarpıcı mavi çini çeşitliliğine sahip her biri turkuaz, deniz yeşili ve gök mavisi nişlere, kubbelere ve minarelere sahiptir.

Tillâ-Kârî Medresesi, Şir-Dor Medresesi ve Uluğ Bey Medresesi, zamanın üniversiteleri, her kesimden öğrenci ve düşünürün ilgisini çeken ilim yerleriydi. Meydandaki en eski medrese olan Uluğ Bey Medresesi, 15. yüzyılda Emir Timur’un torunu, astronom ve bilim adamı Mirza Uluğ Bey tarafından yaptırılmıştır. Binanın gösterişli minareleri, Şir-Dor Medresesi’nin arkasında güneş doğarken geyik avlayan iki aslan görüntüsüyle süslenmiş etkileyici eyvanının (kubbeli salon) karşısında yükseliyor. Khanum, “Bu sembolün bir yorumu öğrencilerle ilgilidir” diyor. “Aslan geyiği takip ediyor ve öğrencilere daha fazla bilgi aramaları için ilham kaynağı oluyor.”

Camiler ve türbeler

Semerkant ‘ın hazineleri UNESCO tarafından tanınmıştır ve günümüzde hala gelişen zengin mirasının izlerini taşıyan gezginlere ilham vermeye devam etmektedir. Tarihi camiler ve türbeler şehri süsler ve devasa Bibi Hanım Camii’nden Rukhobad Anıt Mezar’ına kadar her birinin kendine has özellikleri vardır. Bir dizi büyük türbe olan Şah-ı-Zinda Nekropolü, unutulmaz bir maneviyat ve onu diğerlerinden ayıran zengin estetiğin bir kombinasyonuna sahiptir. Sıra sıra tarihi anıt mezarlarla dolu devasa alan, Orta Asya sanatını özetleyen ve hafızalarda yer alan renkli ve geometrik desenlerle dolup taşıyor. Porsav, “Bizim için bu binalar eşsiz. Biz yerel halkı gururlandıran hazineler gibiler.” diyor.

FABE TRAVEL